Fildişi Sahilleri ve Gana ülkesi Dünya’nın kakao üretiminin %60’ını karşılamaktadır. Son üç yılda iklim koşulları nedeniyle kakao hasadının azalması çikolata üreticilerini zaten fiyat artışına itmişti. Üretim kesintisinin 4. yıla uzamasıyla birlikte durumun daha da kötüleşeceği tahmin ediliyordu. Fildişi Sahilleri’ndeki 9 büyük fabrikadan biri olan Transcao, fiyatlardaki artış nedeniyle tohum alımını durdurduğunu açıkladı. Fabrika stoklardaki tohumların halen işlediğini belirtse de kaynaklar depoların da boşalmak üzere olduğunu belirtti. İki numaralı kakao üreticisi Gana’daysa 8 fabrikanın birçoğunda ekimden bu yana üretime sıklıkla ara verildiği aktarıldı. Devlet kakao şirketi CPC’den yapılan açıklamadaysa fabrikanın yüzde 20 kapasiteyle çalıştığı belirtildi. Uluslararası Kakao Organizasyonu (ICCO) küresel üretimin bu yıl yüzde 10,9 azalarak 4,45 milyon tona düşmesini bekliyor. ICCO verilerine göre, kakao piyasasında ilk kez 4 yıl üst üste tedarik açığı yaşanıyor.
—Bu üretim azalma sebebi sadece iklim değildir. “Kakao şişmiş sürgün virüsü” (CSSV), öncelikle kakao ağaçlarını enfekte eden Caulimoviridae familyasına ait bitki patojenik bir virüstür. Enfeksiyonun ilk yılında kakao verimini azaltır ve genellikle birkaç yıl içinde ağacı öldürür. Semptomlar türe göre değişir, ancak genellikle yaprakta renk değişikliği, gövde/kök şişmesi ve geriye ölme meydana gelir. Virüs, unlu böceği(un biti) vektörleri aracılığıyla ağaçtan ağaca bulaşır. İlk kez 1936 yılında Gana’da keşfedilmiştir ve şu anda Togo, Gana ve Nijerya’da endemiktir. Bu virüs kakao ağacını enfekte eder ve mahsul verimi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Enfeksiyondan sonraki bir yıl içinde verim %25, iki yıl içinde ise %50 azalır. Ağaçlar genellikle 3 ila 4 yıl içinde ölür.
—Bu hastalık halihazırda 200 milyondan fazla ağacın zarar görmesine yol açtı ve bu da Gana’yı viral bir bitki hastalığına karşı dünyadaki herhangi bir ülke arasında en iddialı ve maliyetli yok etme çabasını başlatmaya yöneltti. Bu çabaların olumlu sonuç vermesini diliyoruz. Bu süreç içerisinde çikolata sektörünü nasıl değişiklikler bekliyor sonraki yazımızda incelenecektir.
